A – Uçuş Öncesinde ;
- 1. En kısa sürede bir yamaçparaşütü kulübüne üye olun,
- 2. Meteoroloji bilgini tazele, meteorolojik rapor almadan uçuşa çıkmayın,
- 3. Uçuş öncesi alkol, uyuşturucu vb. ilaç almayın, yağlı ve ağır yemekler yemeyin,
- 4. Uçacağınız bölgenin haritasını edinmeye çalışın veya GPS de yüklü olup olmadığını kontrol edin, uçuşa elverişli tepeleri seçin,
- 5. Uçuşa gitmeden önce kolluk kuvvetlerine, kulübüne, arkadaşlarına ve ailene nerede, ne zaman, nasıl uçacağını ve tahmini dönüş saatini bildir. Telefon numaranı ver onların telefon numaralarını alın. Çantanıza veya cüzdanınızda iletişim bilgileri, adres, kan gurubu, ulaşılacak yakınlarınız, ilaçlara alerjiniz, varsa hastalığınız, organ bağışı yapıp yapmadığınızı vb. bilgilerin içerdiği imzalı bir kağıt bulundurun,
- 6. Hava alanı, hava yolu, askeri alanlar ve şahıs arazilerinde izin almadan uçmayın,
- 7. Uzun süredir uçmadıysan tüm teorik ve pratik bilgilerinizi gözden geçirin,
- 8. Muhakkak ilk yardım bilgisi alın, uçuş ekibinde ilk yardım çantası bulundurun,
- 9. Mümkünse tüm riskler karşı sigorta yaptırın,
- 10. Yamaçparaşütü sporunun gelişmesi ve kendi güvenliğin için federasyona üye olun,
- 11. Eğitimlerini destekleyen yamaçparaşütü video CD lerini izleyin,
- 12. Sağlığını korumak ve yamaçparaşütü sporunu daha rahat yapabilmek için düzenli olarak spor yapın, özellikle koşu, yüzme, bisiklet, dağcılık vb.
- 13. Sizden daha tecrübeli pilotların tavsiyelerine uyun,
- 14. Herhangi bir hastalığı veya alerjisi olan pilotlar uçuş öncesinde ilaçlarını yanına almayı unutmamalı,
- 15. Uçuş öncesinde yanında su, çikolata, ekmek vb. hafif yiyecekler bulundur,
- 16. Her malzemenin bir ömrü vardır. Yorgun malzemelerle uçma özellikle kanadın uçuş kayıtlarını tutun, üretici firmanın belirlediği ip değişim saatine uyun,
- 17. Şahit olduğun veya yaşadığın bir kaza olayını, ders alınması için rapor edin,
- 18.Yer çalışmalarında muhakkak eldiven, kask, dizlik, bot vb. koruyucu teçhizatınınız giyin,
- 19.Eğitmenler öğrencilerin psikolojisini iyi tahlil etmeli, öğrencinin uçuş korkularını yenmeden kalkış, uçuş ve inişi kafalarında tam yerleştirmeden uçuşa çıkarmamalı. İmkân var ise birlikte tandem uçulmalı,
- 20.Uçuş tepelerimizi temiz tutalım çöpleri aşağıya indirelim, özellikle sigara içmeyelim,
- 21. Yamaçparaşütünün Türkiye de sevilmesi ve yaygınlaşması için çevrenize örnek olun doğru bilgiler aktarın hobinizi yapar iken aile ve arkadaşlarınızı kırmayın,
- 22. Dehidrasyona uğramamak için bol bol su için, mineralli sıvılar tüketin,
- 23. Asla yalnız uçuşa gitmeyin,
- 24. Elektronik cihazlarınızın şarjlı olduğunu kontrol edin yanınızda yedek pil bulundurun, cihazların bozulabileceğini düşünerek yanınızda bir pusula bulundurun,
- 25. Harnesinizde üretici firmaların verdiği veya sizin satın aldığınız uygun yama, birkaç ip seti vb. tamir setleri bulundurun, Harnes ayarlarını yapmadan uçuşa çıkmayın.
- 26. Uçtuğunuz bölgede iniş ve kalkış alanları için brifing alın gerekirse iniş yerini ve yaklaşma şekillerini görüp tepeye öyle çıkın,
- 27. Sürü psikolojisine uyup uçulmaması gereken bir havada veya tecrübenizi aşan bir havada birileri uçuyor diye sizde uçuş yapmayın daima limitlerinizi göz önünde bulundurun.
B – Kalkışta ;
- 1. Uçuş öncesinde eğitmeniniz veya deneyimli pilotlardan uçuş hakkında brifing alın,
- 2. Tüm teçhizatın kanat, harnes, yedek, telsiz, uçuş tulumu, uçuş botu, eldiven, kask, GPS, vario, yedek pil, ip kesme kancası, rüzgar ölçer vb. teçhizatını kontrol et eksik malzeme ile uçuşa çıkma, gerekirse liste yapıp çek edin,
- 3. Asla kasksız ve yedeksiz uçmayın,
- 4. Kalkış ve iniş pistinde streamer, windsock, T- pano bulundurun,
- 5. Kalkış pisti temiz olmalı koşuya engel olacak, ağaç, kaya, hendek, çukur, kalkmak üzere olan başka bir pilot olmamalı,
- 6. Kalkmadan önce sped barın çalışıp çalışmadığını ve yedeğin kulpunu, pimini kontrol edin,
- 7. Kanadı hemen uçmayacaksan torbasından çıkarmayın, yere serip dakikalarca güneşe maruz bırakmayın,
- 8. Uçmayacaksan kanadı harnese(karabinlere) bağlamayın,
- 9. Rüzgar uçuş için limit dışı ise, hızı 3-4 saniye içinde 8 km/s ’den fazla değişiyorsa, sürekli yön değiştiriyorsa, bekleyin veya uçuşu iptal edin,
- 10. Kalkışta kanadın iç basıncını düşürme, koşu pozisyonunu bozma, büyük adımlarla göğüs basarak koşun,
- 11. Kanat tam havalanmadan(aerodinamik etkiler oluşmadan) koşu pozisyonunu bozup harnese oturmayın,
- 12. Kanadın içerisinde taş, toprak, bitki böcek vb. var ise temizlenmeden havalanmayın, katlamayın,
- 13. Kanadın son kontrolünü yapmadan (ters takılmış kolonları, ip atmalarını, kravatları ve düğümlenmeler vb.) havalanmayın, yanlışlıkla havalandıysanız derhal iniş planlayın,
- 14. Size gelmekte olan kötü hava varsa, termikler çok güçlü ise, hortum varsa kalkmayın, kalkışta beklerken bir dust devil’i geldiğini veya oluştuğunu görürseniz kanadı kuşamdan sökün veya kanadın havalanamayacağı şekilde katlayın ve üzerine kapanın, frenlerin çok miktarda çekili olması kanadın havalanıp sizi sürüklemeyeceği anlamına gelmez,
- 15. Uçurum gibi sorunlu kalkış bölgelerinden kalkmayın,
- 16. Bacak kolonlarını bağlamadan asla kanadı bile torbasından çıkarmayın,
- 17. Kalkıştan önce tuvalet gibi ihtiyaçlarınızı giderin,
- 18. Tecrübeniz yetersiz, rüzgâr fazla ise kalkış için etrafınızdan yardım isteyebilirsiniz,
- 19. Rüzgâr sert ise muhakkak ters kalkın, ters kalkışta dönüş yönünüz hep sabit olsun, kendinizi rahat hissettiğiniz ve hata yapmayacağının bir ters kalkış yöntemi belirleyin ve hep o şekilde kalkın, kolonlar çapraz şekilde kalkmış iseniz endişelenmeyin vakit varsa düzeltin yoksa yamaçtan ayrıldıktan sonra kolonlardan tutarak düzeltin,
- 20. En iyi ve rahat kalkış kanadı rüzgârın istikametine oturtarak olur, böylelikle kalkış esnasında asimetrik, drift olma, vb. olasılığınız azalır.
- 21. Kalkış esnasında sürüklenmeye başladıysanız derhal frenlerden birini bırakın diğerini çekebildiğiniz kadar çekin, var ise quick karabini kullanın,
- 22. Kalkış esnasında firenli koşmayın, harnese oturmak için frenleri çekmeden yerleşmeye çalışın veya ayaklarınızı karnınıza çekerek arkanıza yaslanın, en iyisi harnes ayarını kalkmadan yapın, veya relax bar kullanın.
- 23. Ne kadar tecrübeli olursan ol yer eğitimlerini tekrarlamaktan çekinmeyin,
- 24. Diğer pilotlar kalksa bile durumu değerlendirmeden guruba katılacağım diye uygun olmayan bir havada kalkmayın, seviyenizi ve kanadın performansını iyi değerlendirin.
- 25.Kalkmadan önce rüzgarın yönü, şiddeti, türbülans ve termik geçişlerini incelemeden kalkmayın, tecrübeniz az ise yan rüzgarda kalkmayın.
- 26.Kalmak için birkaç denemeniz oldu fakat kalkamadınız(uygun olmayan hava şartları, diğer kalkan pilotlar veya sizin hatanız) ve strese girmeye başladınız kalkışı iptal edip biraz dinlenin farklı bir şeyler yapın daha sonra durumu değerlendirerek tekrar kalkış deneyin asla ısrarcı olmayın,
- 27. Rüzgâr tace off’a yan geliyor ya uçuşu iptal edeceksiniz ya da riske girip kalkış deneyeceksiniz. Sakatlanmaya değer mi bir daha düşünün ya kalkamaz iseniz,
- 28. Size doğru gelmekte olan aşırı dikine büyümüş kümülüs bulutları varsa, gri bulutlar fazlalaşmaya başlamış ise havalanmayın,
- 29. Asla izin almadan kalkmayı bekleyen başka birinin önüne kanat sermeyin, kalkış var diye diğer pilotları uyarın,
- 30. Kanatların yanında sigara içmeyin ateşle yakmayın,
- 31. Eğitmenlerin bütün talimatlarına eksiksiz uyun,
- 32. Kanada kuşanırken önce kask takılır, en son kask çıkarılır.
- 33. Kalkış öncesinde kanat, varsa brandanın üstüne, yoksa taşlık olmayan bir yere, cell ağzı yukarı bakacak şekilde serin,
- 34. Yapacağınız her uçuş başka bir uçuştur tecrübeniz ne olursa olsun her uçuşa özenle hazırlanmalısınız.
C – Uçuş Esnasında;
- 1. Kendi seviyene göre sertifikalı kanatla uçun, kilo limitlerine kesinlikle uyun gerekirse balast kullanın, eski, kazalı, yırtık, ipleri çekmiş/uzamış, frenleri kısalmış kanatlarla uçma, gerekirse üretici firmaya tamir ettirin. Geçmişini bilmediğin kanadın yanına bile yanaşmayın, satın almayın,
- 2. Yedek açma eğitimini almadan havalanmayın, gerektiğinde yedeği açmakta tereddüt etmeyin, uçarken beyniniz, gözünüz ve elinizle arada bir kulpun orada olduğunu hatırlayın ki acil durumdan çıkamadığınız da heyecanla yedeğin orada olduğunu unutmayın,
- 3. Hava trafik kurallarını öğrenin, kesinlikle riayet edin,
- 4. Ekibinizle telsiz kanalını kontrol edin,
- 5. Mümkünse GPS ve vario kullanın, yarışmaya katılıyor iseniz GPS’ e doğru Track log girdiğinizi kontrol edin,
- 6. Havada daha fazla kalabilmek veya daha uzağa gitmek için risklere girmeyin, egolarınızı tatmin etmek veya hava atmak için havalanmayın,
- 7. Kulaktan dolma bilgilerle kendi başınızla kesinlikle akrobasi ve S.I.V. yapmayın,
- 8. Rotor ve venturi etkisi yaratabilecek bölgelere kesinlikle yaklaşmayın, vadi, dere yatağı, yüksek ağaçlar, binalar, boğaz vb düzensiz arazilerde uçmayın,
- 9. Speet kullanmayı çok iyi öğrenin gerektiğinde kullanın,
- 10. Önünde ve altında uçan pilot sizi görmediğinden dikkatli olun, önceliğin alttaki pilotta olduğunu unutmayın, diğer kanatlara fazla yakın uçmayın
- 11. Deniz veya göl üzerinde uçuyorsan can yeleği giyin gerekirse kurtarıcı bir bot bulundurun,
- 12. Rüzgar aşırı hızlandı ise, bulutlar büyümeye veya kararmaya başladığında, kar, yağmur, dolu var ise uçuşu iptal edin ve hemen inin,
- 13. Acil iniş tekniklerini kesinlikle bilin gerektiğinde uygulayın,
- 14. Yamaçparaşütünün aerodinamik yapısını bozacak hareketler yapmayın, paraşütün stol olmaması için minimum uçuş hızını koruyun, akrobasi amacınız yok ise kanadı daima başınızın üzerinizde tutmaya çalışın,
- 15. Gece ve görüşün az olduğu zamanlarda uçmayın inişi buna göre planlayın,
- 16. Sürekli aynı uçuşu tekrarlamayın havada yeni tecrübeler edinmeye çalışın,
- 17. Havada yabancı pilotlarla birlikte uçuyorsanız iletişim için az da olsa İngilizce öğrenin,
- 18. Uzun süreli uçuşlarda harnese konulan eşyalar, vario, GPS gibi malzemelerin bağları bacaklarınıza baskı yapıp yeterince kan gitmemesine neden olabilir, uyuşabilir inmeden önce muhakkak bacaklarınızı kontrol edin, en iyisi kokpit kullanın,
- 19.Yelken uçuşu esnasında asla yamaç tarafına dönüş yapmayın(irtifanız çok yüksek ise duruma göre dönülebilir),
- 20. Aktif uçuş esnasında kanadın kolay hakimiyeti ve olası kapanmalara engel olmak için frenleri hafif tok(omuz hizasında) tutarak uçun, öne saldırdığında yeteri kadar frenleyin geride kaldığında frenleri yeteri kadar bırakın,
- 21. Bulut içerisinde mümkünse uçmayın, GPS ve pusulanız yoğun bulutlarda işe yaramayabilir, GPS’ ve vario’ nuz yok ise bulut içerisine girmeyin yön ve derinlik kaybı yaşayabilirsiniz,
- 22.İmkan var ise öğrenci pilotlar ilk uçuş deneyimlerini tandem ile yapmalı, uçuş eğitmeni aktif uçuş hakkında öğrencisine bilgi vermeli,
- 23.Uçuş esnasında asla harnesin bacak ve göğüs kolonlarını söküp ayağa kalkmayın,
- 24.Termik içerisine girerken ve termik içerisinde yavaş uçun, termik çıkışında hızla uzaklaşın, (Kanada ve pilot tecrübesine göre farklı olabilir.)
- 25.Tecrübeli pilotlar yeni başlayan pilotlara hoş görülü olmalı, sordukları her soruya anlayabileceği bir dilde yanıt verilmeli,
- 26.Uçuş esnasında başınıza gelebilecek olayları kafanızda canlandırın ve doğru manevraları nasıl yapacağınızı tasarlayın, her an uygulamaya hazır olun,
- 27.Dönüş esnasında önce döneceğiniz yerin açık olup olmadığına bakın ondan sonra dönüşe başlayın(dönüşleri irtifa kaybetmeden yapmaya çalışın),
- 28.Tüm yamaçparaşütü kurallarını eksiksiz öğrenin ve kurallara uygulayın,
- 29. Unutmayın termikler başlı başına bir türbülans kaynağıdır. Termiklere girmeyi, kullanmayı, çıkmayı hafif havalarda deneyim ederek öğrenin,
- 30. Uçuş malzemelerinizin ağırlık limitlerine uyun, test pilotu veya tecrübeli bir pilot değil iseniz başkasının malzemesi ile uçmayın,
- 31. Her pilot havada çarpışmaya engel olacak azami dikkati sergilemelidir, kalabalık uçarken pilotların göz teması kurmaları önemlidir,
- 32. Islak veya nemli kanadın her zamanki uçuş tepkisini vermesini beklemeyin, herhangi bir acil durumdan çıkamayabilirsiniz,
- 33. XC uçmayı planlıyor iseniz muhakkak sıkı giyinin, kozalı harnes bu iş için uygundur, yanınız da yiyecek, içecek ve para muhakkak olsun,
- 34. Yavaş hızlarda uçarken keskin dönüşler yapmayın,
- 35. Aşırı frenliyken frenleri eşit bırakın tek tarafı ani bırakmanız spine sebep olabilir,
- 35. Akrobasi yapmıyor iseniz başka bir yamaçparaşütüne yaklaşmayın ve arkasında uçmayın,
- 36. Cross planlıyorsanız tepeden emniyetli bir yüksekliğe ulaşmadan ayrılmayın,
- 37. Paraşütünüz aniden kapandığında ne olduğunu bilmeden ani tepkiler vermeyin olayı anlayın doğru müdahaleyi yapın, kanada tekrar uçması için zaman tanıyın,
- 38. Kanadın bir kenarı kapandığında ileri uçuşu sürdürmek için açık kenara fren uygulanmalı kapalı kısmı düzeltmek için ise yeteri kadar pompalama yapın,
- 39. Türbülanslı havalarda ya da manevralardan sonra pilot kendini derin stolda bulursa, normal ileri hız yeniden kazanılana kadar öndeki kolonlar çekilmeli (hız sistemi) ya da herhangi bir yöne doğru hafif dönüş yapın,
- 40. Fren iplerinin kopması durumunda arka kolonlarla kumanda edin,
- 41. Termik uçuşlarında kanadın pilotun arkasında kalması durumunda az fren kullanılarak kanadın baş üstüne gelmesini sağlayın,
- 42. Termik çıkışında kanadın pilotun önüne geçmesi durumunda kanat baş üstünde kalacak şekilde kontrollü fren yapın.
D – İnişte ;
- 1. 30 mt. nin altında iniş haricinde hiçbir manevra yapmayın,(360, wingover, spiral, vb.)
- 2. 5 nokta taklası(paraşütçü taklası) hareketini öğrenin alışkanlık edinin, her yöne atlamayı deneyin,
- 3. İniş bölgesinde de telsizli birini, streamer, windsock, T- pano bulundurun, bunlar mevcut değil ise; rüzgârın yön ve şiddetini anlamak için; bitkilerin, ağaçların, dalgaların, baca dumanlarının salınımı, inen pilotları, yerdeki tozların esiş yönü en önemlisi paraşütün yer hızını kontrol ederek rüzgâra karşı inmeye çalışın,
- 4. İniş bölgesinin açık ve temiz olduğundan emin olun,
- 5. Güzel bir uçuş sonrasında inişten sonra arkadaşlarınızla birbirinizi kutlayın, uçuşta yaptıklarınızı birlikte tartışın, videolarınız varsa inceleyin hatalarınızı görün,
- 6. Kanadına deniz suyu değdiyse derhal tatlı su ile yıkayın iplerin çekmesine(5-10 kg ağırlık) bağlayarak engel olun, gölgede kurutun,
- 7. İniş bölgesinde özellikle elektrik tellerinden uzak durun, kurtarırım diye asla riske girmeyin,
- 8. İnişi daima rüzgârı karşınıza alarak yapın, iniş bölgesi temiz değil ise paraşütünüzü söndürmeden temiz bir yere kadar götürün,
- 9. Arka rüzgârda ineceksen hızlı bir koşuya hazırlanın,
- 10. Yere inerken(1-2 m üzerinde) paraşüte tam stol yaptırmamaya dikkat edin,
- 11. Son yaklaşma sırasında paraşütü hızlandırın,
- 12. Yeterli irtifanız yok ise (100 m. altında) speed sistemi kullanmayın,
- 13. İniş anında paraşütünüzün hızını, frenler yardımı ile aşırı pompalayarak düşürmeye çalışmayın,
- 14. Yere indikten sonra paraşütü derhal toplayıp torbasına koyun. İmkanınız var ise kanadınızı evde fazla katlamadan saklayın, sel ağızlarını, karbon çubukları ve cell duvarlarını buruşturmayın,
- 15. Uçuş esnasında oluşmuş bir hasar var mı yok mu diye tüm malzemelerinizi incelemeden toplamayın,
- 16. İniş alanın da rüzgâr çok sert, darbeli veya aşağıda dust deviller oluşuyor irtifanız var ise durumun düzelmesini bekleyin veya alternatif iniş alanına yönelin,
- 17. Sert rüzgârda iner inmez ters dönüp bazı paraşütlerde C bazılarında D kolonlarını çekerek paraşütü derhal söndürün, B kolonu stolu yaparak ta paraşütü hızlı söndürebilirsiniz.
- 18. Yorgun veya aç iseniz tekrar uçuşa çıkmayın,
- 19. Zararlı böcek ve haşerelere karşı ilaç, sprey vb. kullanın paçalarınızı bağlayın. Eve döndüğünüzde vücudunuzun her yerini haşere var mı diye kontrol edin,
- 20. Kuvvetli rüzgârda sürüklenmeye başlarsanız frenlerden biri kullanılarak ve kanat etrafında 1800 dönülerek kanat söndürün, “B” stolu yapın veya kanat bağlantı karabini çabuk açılır sistemli ise (klips) bir tanesini atın.
E – Malzeme Bilgisi;
- 1. Her canlının olduğu gibi uçuş malzemelerinin de bir ömrü vardır bunu asla unutmayın,
- 2. Harnesinizi uçuş sonrası evde elektrikli süpürge ve nemli bir bezle toz ve toprağını temizleyebilirsiniz (yedek paraşütün nemlenmesine veya ıslanmamasına dikkat edin)
- 3. Uçuş malzemeleriniz üzerine malzeme koymayın oturmayın,
- 4. Kanadı eve gelmeden önce katlarken hasar ve ip kopmalarına karşı kontrol edin, hasar var ise tekniğine uygun olarak tamir etmeden/ettirmeden idare eder diye başka bir uçuşa gitmeyin,
- 5. Extrem hareketlerde yedeğin kendiliğinden açılmaması için hendıla emniyet ipi takabilirsiniz (bilmiyor iseniz denemeyin),
- 6. Tüm teçhizatını güvenilir, sertifikalı kişilere veya üretici fabrika servislerine tamir ettirin,
- 7. Kanat, harnes, yedek paraşüt üzerinde değişiklik yapmayın,
- 8. Yedek paraşütünü en fazla altı ayda bir havalandırın. Katlama işlemini çok iyi bilen eğitmenlerinle beraber yapın,
- 9. Tüm teçhizatını kontrol et bozuk, yırtık, kırık vb. malzemelerle uçuşa çıkmayın,
- 10.İmkanınız var ise harnesin ana karabinalarını beş yılda bir yenileyin veya kılcal çatlak var mı diye röntgenini(masraflı olabilir) çektirin, kolay açılıp açılmadığını kontrol edin,
- 11. Uçarken muhakkak kaliteli bir güneş gözlüğü kullanın, Güneşten korunmak için arazide güneş kremi, ensenizi kapatan bandana vb. kullanın,
- 12. Kanat taşınırken, iplerin karışmamasına özen gösterin,
- 13. Kanadın kumaşına ve iplerine basmayın,
- 14. Yamaçtaki hiçbir kanadın yakınında sigara içmeyin,
- 15. Kullanılan malzemeden uçan kişi sorumluluğundadır,
- 16. Malzeme ile ilgili her şeyi eğitmeninize danışın,
F- SIV(Acil Durumlar Simülasyonu);
- 1. SIV’ ehil kişilerden teorik eğitim almadan uygulamayın,
- 2. SIV mutlaka su üzerinde ve can yelekli uygulanmalı,
- 3. SIV eğitimini kendi başınıza değil tecrübeli en az iki eğitmen gözetimin de topluca almaya çalışın.
- 4. Hep aynı yöne asimetrik, spiral atmayın, kanadın ve iplerin hep aynı yönde uzaması veya yıpranmasına sebep olursunuz, aerodinamik yapısını koruyun. Hislerinizin her iki yönde de gelişmesini sağlayınız.
- 5. Deniz veya gölde sizi bekleyen ve aynı telsiz frekansını kullanan, az da olsa yamaçparaşütünden anlayan bir kaptan ve hızlı bir kurtarma botu olsun,
- 6. Akrobasi hareketleri denemeyin, akrobasi işi deneyimli pilot ve hızlı kanatların yapacağı bir olaydır,
- 7. Teknik imkânınız var ise video çekimi yaptırabilirsiniz,
- 8. Suya acil iniş yapmak zorunda kaldığınızda arka rüzgâr veya yan rüzgarla iniş planlamanız paraşütün üzerinize yıkılmasını engeller. Eğer harnesten çıkmadıysanız sırt korumanız sizi suyun altında tutmaya çalışacaktır. Sakin olun karabinaları suyun altında açmaya çalışın.
- 9. SIV esnasında telsiz hariç elektronik cihaz kullanmayın,
G-Yarışma;
- 1. Normal hayatınızda kondisyonunuzu korumak için sürekli spor yapın,
- 2. Yarışma öncesi gece erken yatın alkol vb. maddeleri almayın,
- 3. Yarışma günü erken kalkın, iyi bir kahvaltı yapın bol sıvı tüketin, meyve yiyin,
- 4. Brifingi dikkatli dinleyin, kalkış zamanı, start saati, start çemberi, dönüş noktaları, kapanış zamanı,
- 5. Uçacağınız taskı bir kağıda yazarak kokpite yerleştirin.
- 6. Taskı harita üzerinde çalışın, termik üretebilecek, rotor oluşturabilecek yerleri belirleyin,
- 7. Hava şartlarının ve arazinin durumuna göre nerelerde yüksekten, nerelerde alçaktan uçacağını, nerede yavaş, nerelerde hızlı uçacağınızı düşünüp taktik belirleyin.
- 8. Tepede hazırlıklarınızı erken yapın pencere açıldığında kalkacak şekilde hazır olun hava taşımıyor ise acele etmeyin,
- 9. Zamanında kalkın ilk kalkanlarla beraber kalkın ama ilk kalkan siz olmayın,
- 10. Diğer yarışmacılar ile beraber uçun, diğerlerinden kopuk ve ayrık değil,
- 11. Taskın ortalarına kadar riskler almayın, garantili uçun, termiklerde yükselin önünüzde uçanları iyi izleyin,
- 12. Bir termiği döndükten sonra diğerine süzülürken dinlenin,
- 13. Az miktarda sık sık su için,
- 14. Her zaman ileriye doğru uçun, önünüzdekilere bakarak en iyi rotayı seçin,
- 15. Tehlikeli durumlarda sakin olun, yavaşlayın,
- 16. Zor durumda zayıfta olsa bir termik varsa dönün, yükseliyorsanız daha yere inmemişsiniz demektir, içinde bulunduğunuz havayı iyi analiz edin,
- 17. Gole ulaşmak için hızlı uçmak gerekir. Gole yaklaştıkça önünüzdekileri izleyin hava taşıyor mu, irtifanız gol çizgisinin üzerinden geçmek için yeterlimi gözden geçirin ve fazla oyalamadan doğru kararı verin,
- 18. 300 m. altına indiğinizde hız çubuğuna basmayın gole güvenle ulaşmak her zaman bir asimetrik veya frontaldan daha iyidir,
- 19. Kalabalık uçmak sizi strese sokuyor ise daha basit yarışlara katılın,
- 20. Telsiziniz sürekli acil frekansta olmalı ve gereksiz konuşmalar yapmamalısınız,
- 21. Yarışmada sizi toplayan ekibin telsiz kodu ve telefonlarını doğru almalısınız ve iner inmez yarışma ofisine indiğinizi ve yerinizi rapor etmelisiniz,
- 22. Her yarışma kanadının üzerinde numarası vardır bulut içi uçanları, start da ters yöne termik dönenleri, tehlikeli hareketler yapanları kanat numaraların alarak ofise bildirmelisiniz,
- 23. Hava uçulamayacak kadar kötü ise(belli bölge veya irtifa olabilir) ofise telsizle Level 2 veya 3 şeklinde rapor edebilirsiniz.
Ğ-Tandem Uçuşları
- 1. Birbirinden ayrı pilot ve yolcu harnesleri ile terazi kullanılmalıdır,
- 2. Kalkış yapılacak saha emniyetli olmalıdır. Yolcu hiçbir zaman riske atılmamalıdır,
- 3. Yolcu, tandem pilotu tarafından kuşandırılmalıdır,
- 4. Yolcuya kask, dizlik ve eldiven giydirilmelidir. Ayrıca boğazlı bir bot giymeside sağlanmalıdır,
- 5. Telsiz bulundurulmalıdır,
- 6. Kuvvetli rüzgârlarda kalkış hazırlığı yapılırken yardımcı (kanadın kontrolsüz şişmesini, pozisyonun bozulmasını önleme vs. için) kullanılmalıdır,
- 7. Pilot, kalkış sırasında yolcunun koşudan vazgeçip her an oturabileceğini düşünerek hazırlıklı olmalıdır,
- 8. Pilot, yolcunun psikolojik durumunu gözlemleyerek gerektiğinde uçuştan vazgeçmelidir,
- 9. Kalkış ve iniş karşı rüzgârla yapılmalıdır.
- 10. Uçuşta pilot, yolcuyu riske atacak hareketlerden kaçınmalıdır. Keskin dönüşler, emercensi uçuş hareketleri vs. yapılmamalıdır,
- 11. Yere inişler mutlaka rüzgâra karşı ve emniyetli olmalıdır,
- 12. Pilot, yanında küçük çaplı bir ilk yardım seti bulundurmalıdır,
- 13. Telsizli yer emniyet görevlisi bulundurulmalıdır,
- 14. Uçuşta duruma göre gerekli olacak (varyometre, pusula vs.) kullanılmalıdır,
- 15. İnişlerde palye yapılmalıdır,
- H- Motorlu Yamaçparaşüt Uçuşları;
- 1. Pervanenin koruyucu kafesi olmalıdır,
- 2. Kalkış ve inişler karşı rüzgârda yapılmalıdır,
- 3. Kalkış ve iniş alanlarında eğim, engel bulunmamalı ve vadi özelliğinde olmamalıdır,
- 4. İlk uçuşlar termiksiz türbülanssız ve az rüzgârlı havalarda yapılmalıdır,
- 5. Uçuşta emercensi uçuş hareketleri yapılmamalıdır,
- 6. Meskûn mahal üzerinde en yüksek mâniadan en az 500 feet yüksekten uçulmalıdır,
- 7. Emniyet açısından gerek görüldüğünde inişte motor durdurulmalıdır,
- 8. Gösteri uçuşlarında yer emniyet görevlisi olmalıdır.
TERİMLER
Havacılık ve Yamaçparaşütü Terimleri:
Yamaçparaşüt (YP) ; Sert bir yapıya sahip olmayan, elde taşınabilen, tepeden koşarak veya yerden vinç ile havalanan, pilotun kanada bağlı kontrol iplerini çekmesiyle 2 eksende kumanda edilebilen ve pilotun bacaklarının enerjisiyle inebilen çok hafif hava araçlarını,
Ingilizce – paragliding, Fransızca -Parapente, Almanca – gleitschirm olarak adlandırılır.
Kanat: Yamaçparaşütünde, havada süzülmeyi sağlayan kumaş kısım
Askı İpleri: Kanada bağlı olan ipler, kanadın yüzeyine dengeli bir şekilde dağılırlar. Ortalama 80-90 adet askı ipi vardır ve bunların her birinin taşıyabileceği yük 80-150 kg arasında değişmektedir.
Taşıyıcı Kolonlar: Askı ipleri bölümlere ayrılarak kolonlara bağlanır. Bu sayede iplerin zarar görmesi ve dolaşması önlenir. Aynı zamanda ipler bölümlerine göre ayrılmış olur. Modern kanatlar 2 veya 3 kolonlu olarak üretilirler.
Harness: Uçuş koltuğu(kuşam tertibatı). Üzerindeki karabinalar aracılığıyla kanada bağlanır. Harnesler vücudunuza göre ayarlanabilirler, yine de 3-4 bedenleri mevcuttur. Harneslerle arkanıza yaslanıp saatler süren uçuşlar yapabilmeniz için konforlu üretilmişlerdir. Bir harneste yedek paraşüt yeri, bagaj, yan cepler, telsiz cebi, sırt ve yan korumalar ile speed sistemi bulunur.
Cell (hücre): Kanadın zarlar aracılığıyla bölümlere ayrılmış kısımlarına denir. Zarların üzerindeki delikler sayesinde kanadın içindeki hava sürekli bir cell den diğerlerine hareket ederek iç basıncı dengeler.
Leading Edge (hücum kenarı-burun) : Kanadın ön kısmına denir.
Trailing Edge (firar kenarı-kuyruk) : Kanadın arka kısmına denir.
Flap: Kanadın yan uçlarındaki stabilizelerdir.
Rabit halka: Kolonlardaki ip demetlerini birleştiren çelikten kare ve üçgen halkalardır.
Karabinalar: Kanadı kolonlardan harnese monte etmeye yarayan, farklı açma kapama sistemleri olan en az 1600 kg çekebilen metal aksamlardır.
Ripstop: Kanadın kumaşının üretiminde kullanılan dokuma tekniğidir. Kumaşın üzerinde mm”lik kareler vardır ve her bir kare dikiş vazifesi görür. Bu kareler herhangi bir yırtılma durumunda, yırtığın büyümesini engeller.
Dacron: Kanatların yapıldığı kumaş türüdür. Özelliği hafif olması ve çabuk sert form alabilmesidir.
Kevler: İplerde kullanılan dayanıklı bir malzeme türü.
Double-stich: Kanatların üretiminde kullanılan dikiş sistemidir. Bir düz ve bir zig-zag dikiş yan ayanadır. Şoklarda dikişlerden biri atarsa diğer dikiş destek görevi görür.
Kordo Hattı: Kanadın kuyruk kısmından burun kısmına kadar olan mesafeye denir.
Aspect Ratio: Kanadın boyunun enine oranıdır.
Glide Ratio: Süzülme oranıdır. Orta seviye bir kanadın süzülme oranı ortalama 1/8’dir.Bu rüzgârsız havada 1000 metrelik bir tepeden havalanan yamaçparaşütünün düz uçarak 8 km. süzülebildiğini gösterir.
Sink Rate: Kanadın çöküşünün m/sn. olarak ifade edilmesidir.
Hücum Açısı: Kanadın uçuş yönü ile kanat doğrultusu arasında kalan açıdır. Hücum açısı fren konumları arttırıldıkça artar, fren konumları azaltıldıkça azalır. Hücum açısının düşük ya da yüksek olması uçuş performansını etkiler.
Durum Açısı: Kanat doğrultusu ile ufuk çizgisi arasındaki açıdır. Kanadın yatış açısı. Dönüşlerde yukarı kalkan kanadın yer düzlemiyle yaptığı açı
Süzülme Açısı: Uçuş yönü ile ufuk çizgisi arasındaki açıdır. Bu açı kanadın performansını belirler.
NOTAM: Hava aktivitelerini etkileyen ve direktif içeren resmi uyarılar. Havacılar ve pilotlar için yayımlanan bültenlerdir.
Yer Hızı: Kanadın ve pilotun yeryüzüne göre bağıl hızıdır. Yer hızı; hava hızı ve rüzgâr hızının vektörel toplamı, yani bileşkesidir.
Hava Hızı: Kanadın, hava koşullarından bağımsız olarak içinde bulunduğu hava kütlesine göre sahip olduğu hızdır. Rüzgâra bağlı değildir. Kanat üzerinden geçen havanın hızıdır. Kanadın yapısına, yeniliğine, fren konumlarına, hız çubuğu konumuna ve pilotun ağırlığına bağlıdır.
Rüzgâr Hızı: Rüzgarın esiş hızıdır. Kanadın içinde bulunduğu hava kütlesinin yeryüzünde sabit bir noktaya göre hızıdır. Coğrafik ve atmosferik koşullara bağlıdır.
S Paterni : İniş manevrasıdır. İniş alanının üzerinde veya gerisinde S ler çizerek irtifa azaltma yöntemidir.
8 Paterni : Daha dar alanlarda kullanılabilen bir iniş manevrasıdır.
Irtifa: Uçuş yapılan yükseklik.
Termik: Dikine hareket eden; hava akımlarıdır. Yamaçparaşütçüleri yükselen hava akımlarını kullanarak binlerce metre yükselip, kilometrelerce uzağa giderler. En uzun uçuş 537 km, pilot:Bojan Marcic, yer: Kuruman-G.Afrika.
Türbülans: Düzensiz, stabil olmayan hava akımlarına denir. Yamaçparaşütçüleri için tehlike oluşturur.
Rotar: Oluşumlar arkasında oluşan düzensiz hava hareketleridir.
Slayt(Yana yıkılma) : Kalkış esnasında kanadın bir tarafının diğerinden daha erken yada hızlı havalanması nedeni ile pilotun tam tepesine değil yanına gelmesidir.
Dust Devil: Soğuk hava ile karşılaşan termikleri oluşturduğu küçük hortumlardır.
Soaring: Yamaçparaşütçüleri, yamaçların rüzgara bakan taraflarının önünde oluşan kaldırıcı bandı kullanarak saatler süren uçuşlar yaparlar. Bu tür uçuşlara yelken uçuşu da denir. Yer şekillerinin oluşturduğu dinamik kaldırıcılar kullanılır.
PLF(Parachute landing fall) : 5 nokta taklası olarak da bilinir. Sert bir inişte ya da bir kaza durumunda şoku vücudun 5 ayrı noktasına dağıtmak amacıyla kullanılır.
Stol: Kanadın yüksek hücum açısına bağlı olarak, hava hızının düşmesi sonucu üzerindeki kaldırıcı kuvvetlerin ortadan kalkmasıdır. Stol sonucu; ileri gidiş durur, kanat geriye yıkılır ve hızlı bir irtifa kaybediş başlar.
Spin: Kanadın üç eksende koordinesiz dönüştür. Spin sırasında kanat üzerinde pilotun kontrolü kaybolur.
Spiral Dönüş: Bir çöküş manevrasıdır. Bir eksen etrafında koordineli 360 derecelik dönüşlerdir. Bu dönüşler sırasında pilot, merkezkaç kuvveti etkisiyle kanadın dışına itilir ve kanat dönüşleri hızlanıp, dalarak gerçekleştirir. Spiral dönüşlerde oluşan yüksek hız ve merkezkaç kuvveti etkisinden dolayı kanada binen yük artar. Bu dönüşler sırasında çöküş çok yüksektir.
Big Ears: Bir çöküş manevrasıdır. Kanat uç kısımlarından bilinçli olarak söndürülür. Söndürülen alan arttıkça taşıyıcı kısım azalır ve çöküş artar.
Wingover: Bir çöküş manevrasıdır, aynı zamanda akrobasi amaçlı da kullanılır. Kant yatış ekseninde koordineli dalışlardır.
B-line Stall: Bir çöküş manevrasıdır. Kanat B kolonları kullanılarak söndürülür; kanadın dış yüzeyi ikiye katlanır ve hızlı bir çöküş başlar,8-10 m/sn.
Asimetrik Kapanma: Kanadın tek tarafının %20-70 arasında kapanmasıdır. Müdahale edilmezse ya da yanlış müdahalelerde pilot için tehlikeli olabilir.
Wind Sock: Rüzgârın esiş yönünü anlamamıza yarayan hafif kumaştan yapılmış basit bir araçtır. Kalkış ve iniş bölgelerine dikilirler. Uzunca bir sopaya ya da boruya takılarak kullanılırlar. Koninin geniş ucu, rüzgâr yönünün ölçüleceği yerde, içerisine rahatça rüzgârın girebileceği şekilde dairesel şekilde bir metalle gerdirilmiş ve 360 derece dönebilecek şekilde bir direk üzerine monte edilmiştir. Rüzgâr estiği ve koninin geniş ağzından içeriye girdiği zaman koninin diğer dar olan ucundan çıkabilmek için koniyi şişirir ve rüzgârın estiği yöne doğru koniyi çevirir. Bu durumda koninin geniş ağzı rüzgârın geliş yönünü, dar ucu ise rüzgârın gidiş yönünü gösterir. Rüzgâr konisi ve rüzgar yeni ile eş anlamlıdır.
Stremer: Rüzgârın esiş yönünü göstermesi için kullanılan bez ve kağıt parçalarına denir.
T Pano: iniş bölgesinde rüzgârın esiş yönünü belirtmek amacı ile kullanılır. Havada “T” yi düz okursak rüzgarı karşılamış oluruz.
Top Landing: Kalkış yapılan tepeye tekrar iniş.
Planform :Yamaçparaşütüne üstten bakıldığında görülen eliptik şekildir.
Speed Bar: Kanadın hızını arttırmak amacı ile kullanılır. İp ve makara sistemi ile harnese ve kanadın speed sistemine bağlıdır. Ayaklarla itilerek kullanılır.
Windmeter (anomometre) : Rüzgârın hızını ölçmeye yarayan cihaza verilen ad.
Vario: Uçuş sırasında yükseliş ile çöküşü, sesli ve görüntülü olarak bildiren cihaza verilen ad. Vario’lar termiklerin kaldırıcılığının daha iyi anlaşılması ve merkezinin daha kolay bulunması amacı ile kullanılırlar.
Altimetre : Yüksekliği bildiren cihaza verilen addır genelde vario veya GPS ile bütünleşiktir.
GPS(Global positioning system) : Anında dünya üzerinde nerede olduğunuzu haber veren küçük üniteler. Uydular aracılığıyla pozisyonunuzu gösteren araçlardır. Aynı zamanda yerden ne kadar yüksekte olduğunuzu da haber verirler.
Balast: Uçuşta kullanılan ekstra ağırlık(su, kum vb).
Yunuslama: Yamaçparaşütünün hücum açısının değişmesidir.
Meltem: Deniz kıyılarında, gündüzleri denizden karalara, geceleri ise karalardan denize doğru esen hafif şiddetli rüzgârlardır.
Sayısal hava tahmini: Atmosferin durumunu gösteren değişkenlerin (sıcaklık, rüzgar, nem ve basınç) zamana ve yere bağlı değişimlerini ifade eden denklemlerin (hareket, termodinamik, süreklilik, hidrostatik eşitlik) matematik çözümleri yapılarak gelecekteki durumunu tahmin etme işlemine denir.
Retrieve: Geri toplamak, almak.
Trim: Yeni bir kanadın üretici firma tarafından belirtilen normal koşullarda, sıfır fren konumunda ve speed basılmadan sahip olduğu ileri hıza ayrı bir isim verilmiştir. Bu hıza “trim hızı” denir. Trim hızı yalnızca kanadın tasarımına ve uçan kişinin ağırlığına bağlıdır.
Çöküş Hızı: Yamaçparaşütünün hangi hızla çöktüğünün, yani hangi hızla irtifa kaybettiğinin sayısal ifadesidir. Aynı zamanda hava hızının yeryüzüne dik bileşenidir.
Süzülüş Oranı: Yamaçparaşütünün bir birim aşağı çökmesine karşılık kaç birim ileri gittiğini ifade eder. Yani kanadın ne kadar süzüldüğünü sayısal olarak ifade eden bir orandır.
Weight: Pilotun ve kanat dahil tüm ekipmanın ağırlıklarının toplamı.
Drag: Sürüklenme.Net aerodinamik kuvvetin hava akışına paralel ve uçuş yönünün tersine doğru olan bileşeni.
Lift: Net aerodinamik kuvvetin hava akışına dik ve uçuş yönüne dik bileşeni.
Gust Front / Darbe Cephesi: Yağmur damlacıkları aşağıya düşerken etraflarındaki havayı da aşağıya çekerler. Yerel yağmur (sağanak) oluştuğunda aynı zamanda şiddetli bir bastırıcı rüzgârda oluşur. Bu rüzgâr yere çarpınca yanlara doğru yönelerek Gust Front denilen ani ve şiddetli rüzgarı oluşturur.
Gust front yağmur şiddeti ve mesafe ile orantılıdır. 20 Km uzağa kadar yayılabilir. Alçak irtifada (300-400m) gözlenir.
Aerofil: Kaldırma gücü yaratan aerodinamik kanat profili.
(SIV) Simulation D’incidentte En Vol: Emercensi uçuş durumları eğitimi. Uçuş esnasında karşılaşılması muhtemel durumların su üzerinde bilinçli olarak çalışılması.
ATZ (Aerodrome Traffic Zone): Meydan Trafik Bölgesi
Airspeed: Hava hızı. Kanat üstünden akan havanın sahip olduğu hız. Çok yavaş hava hızı kanadı stola sokup dalışa geçirir. Yer hızıyla karıştırılmamalıdır.
Cross-Country Flight (XC): Seyrüsefer Uçuşu veya uzun mesafe uçuş.
Deep Stall: Derin Stol. Yamaçparaşütünün hızının neredeyse tamamen durması.
Final Süzülüşü: Uçuşun son bölümünde pilotun kazandığı tüm irtifayı, mümkün olan en uzak mesafeye ulaşmak için kullanmasıdır. Yarışma uçuşlarının değerlendirilmesinde de kullanılan bir referanstır.
Wind Speed: Birim zaman içinde havanın hareket oranı. Rüzgâr hızı değişik yollarla ölçülebilir. Gözlemlerde, knot veya deniz mili kullanılır.
Meydan Trafik Sahası: İçerisinde çalışan bir kule bulunan, merkezden itibaren 5 mil yarıçapında, yerden itibaren 3000 feet yüksekliğe kadar kontrol edilen bir sahadır. Hiç bir uçak müsaadesiz bu sahaya giremez.
Terminal Kontrol Sahası: Bir veya birden fazla meydanı içine alan, hava yolları ile bağlantısı olan ve içine yaklaşma hizmetinin yapıldığı kontrollü sahadır.
Kontrollü Hava Sahası: İlgili otoritelerce ebatları tayin edilmiş ve içerisinde kontrollü uçuşlar için hava trafik hizmeti icra edilen sahadır.
Kontrol Bölgesi: İlgili otoritelerce tayin edilmiş, tabanı yerden belirli bir yükseklikten başlayan ve tavanı tahditsiz yüksekliğe kadar uzanan ve içerisinde yol ve saha kontrol hizmeti yapılan kontrollü hava boşluğudur.
Kontrol Zon: İlgili otoritelerce tespit edilmiş, yerden belirli bir yüksekliğe kadar uzanan kontrollü hava sahasıdır.
Hava Trafik Kontrol Ünitesi: Selahiyetli makamlar tarafından kurulmuş ve hava trafiğinin sürat, emniyet ve muntazam akışını temin etmekle görevli sivil-asker ünitelerdir.
Bu üniteler 3 grupta toplanır.
(1) Meydan Kontrol Ünitesi: Meydan civarındaki ve yerdeki uçakların hareketlerini kontrol eden ünitedir.
(2) Yaklaşma Kontrol Ünitesi: Bir meydana iniş için yaklaşan veya meydandan ayrılan veya terminal sahasından geçen uçaklara terminal sahası içerisinde hava trafik kontrol hizmeti sağlayan ünitedir.
(3) Yol Kontrol Ünitesi: Kontrollü hava sahalarında özellikle uçuşun yol boyu safhasında alet uçuşu yapan uçaklara hava trafik hizmeti sağlayan ünitedir.
Tahditli Bölge: İlgili makamlarca üzerinde uçulması şartlara bağlanmış bölgedir.
Tehlikeli Bölge: İlgili makamlarca girilmesi, üzerinde uçulması tehlikeli görülen bölgelerdir.
Yasak Bölge: Bir milletin mesul otoriteleri tarafından girilmesi, üzerinde uçulması yasaklanan bölgedir.
Uçuş Planı: Pilotun tasarladığı uçuşla ilgili olarak hava trafik kontrol ünitelerine verdiği yazılı veya sözlü bilgilerdir.
Uçuş Seviyesi: Uçuş esnasında standart altimetreye göre uçağın veya uçakların takip ettiği seviyedir.
Tahmini Uçuş Süresi: Kalkışı müteakip ininceye kadar havada geçecek zamandır.
Gece: Gün batımından yarım saat sonrası ile gün doğumundan yarım saat öncesi arasındaki zamandır.
Görerek Uçuş: Görülen ufuk, yer, su veya bulutlardan alınan referanslara dayanılarak yapılan uçuştur. Harita mutlaka kullanılır.
Alet Uçuşu: Hava Şartları ne olursa olsun hava aracındaki aletler ile yerdeki seyrüsefer yardımcılarından istifade edilerek yapılan uçuşlardır.
Coanda etkisi: Hızla ilerleyen hava akımının doğru bir yol izlemek yerine, yakınındaki bir yüzeye yapışarak, yüzeyin eğimlerini izleyerek ilerlemesi olayıdır.
(Pilotlara tavsiyeler 2014 ankahavacilik.net)